Avrupa’da, 150’si istihdam, büyüklük, odaklanma ve uzmanlık açısından dünya standartlarında kabul edilen yaklaşık 2.000 küme oluşumu mevcuttur. Bu kümeler, bölgesel pazarlarda birlikte faaliyet göstermekte ve bu oluşumlarda yer alan KOBİ’ler, birbirleriyle olan etkileşimleri arttıkça daha yenilikçi olabilmekte ve daha fazla iş yaratabilmektedir.
Güçlü kümeler, bir bölgenin yenilikçiliğini ve iş potansiyelini kullanarak ekonomik büyümeyi destekleyebilmekte, yeni istihdam olanakları, yeni ürün ve hizmetler, yeni şirketler, yeni Ar-Ge faaliyetleri ve yeni patentler kümelenmedeki faaliyetlerin sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. Dolayısıyla kümelere KOBİ’lerin katılımı arttıkça daha fazla yenilik ve büyüme sağlanmaktadır.
Bu kapsamda, AB genelinde yeni kümelerin oluşması ve mevcut kümelerin daha nitelikli kümelere dönüştürülmesi amacıyla, küme oluşumları desteklenmektedir. Küme desteği çoğunlukla inovasyon ekosistemlerini güçlendirmeyi, KOBİ desteğini, Ar-Ge desteğini, sanayi-araştırma işbirliğini, uluslararasılaşmayı ve beceri kazandırmayı hedeflemektedir.
Bu oluşumları desteklemek için hayata geçirilen girişimlerden bir tanesi Avrupa Stratejik Küme Ortaklıklarıdır. Avrupa Stratejik Küme Ortaklıkları, Avrupa Komisyonu tarafından kümelerin desteklenerek bölgeler ve sektörler arasındaki iş birliğini artırmak amacıyla, COSME Programı kapsamında sağlanan mali yardımlarla hayata geçirilmiştir. Tek Pazar Programı döneminde, 2021’den 2027’ye kadar olan mevcut finansman döneminde, Avrupa Komisyonu, AB Sanayi Stratejisini uygulamaya başlamıştır. Bu bağlamda, Ortak Küme Girişimleri olarak adlandırılan (Euroclusters) Tek Pazar Programı kapsamında finanse edilmektedir. Eylül 2022’de ilk 30 Eurocluster, belirli endüstriyel ekosistemlerde veya birkaç endüstriyel ekosistemde faaliyetlerine başlamıştır. Euroclusters, Avrupa Komisyonu’nun yeşil ve dijital geçişi destekleyen esneklik oluşturma ve daha fazla gelişme önceliklerine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Avrupa Stratejik Küme Ortaklıkları, COSME Programı döneminde “Akıllı Uzmanlaşma Yatırımları” ve “Uluslararasılaşma” başlıklarında çıkılan çağrılarla desteklenmiştir. Avrupa Küme Ortaklıkları, Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa’daki kümeleri bölgeler ve sektörler arasında işbirliğini yoğunlaştırmaya teşvik etmek amacıyla başlatılmıştır. AB Küme Ortaklıkları, ortak stratejiler üzerinde somut olarak birlikte çalışmak için kaynakları ve bilgiyi bir araya getirmektedir. Amaç, KOBİ üyelerinin ortak çıkarları doğrultusunda eylemler gerçekleştirmektir. Nihai hedef Avrupa’da ekonomik büyümeyi ve rekabetçiliği artırmaktır.
TPP COSME, idari ve düzenleyici yükleri azaltarak işletmelerin, özellikle KOBİ’lerin faaliyet gösterdiği iş ortamını iyileştirme eylemlerini desteklemektedir. Bu tür eylemler arasında;